සොකරි ගැමි නාටකය

🎎 සොකරි ,කෝලම් ,නාඩගම් , රූකඩ  ආදිය දේශීය ගැමි නාටක ගණයට අයත් වේ .

🎎 මෙය අතරෙන් සොකරි නාටකය ,වන්නියටත් ,සතර කෝලේ ඇතැම් ප්‍රදේශ වලටත් සීමාවු ගැමි නාටකයකි.

🎎 ලක්දිව පවතින ඉතාම පැරණි ජන නාටකය මෙය බව ඇතැම් ලක්ෂණ මත පහළ වී ය 

🎎 මෙම නාටකයේ සියලු චරිත රඟපාන්නේ පිරිමින් විසින් පමණි 

🎎 සොකරි යනු මෙම නාටකයේ ප්‍රධාන චරිතය බැවින්, මෙම නාට්‍ය එම නාමයෙන් ම හඳුන්වනු ලැබේ .

රංග දැක්වීමේ අරමුණ :

🌺 සශ්‍රීකත්වය 

🌺 පූජා අර්ථ ය 

🌺 සෞභාග්‍යය 

🌺 ගමට, රටට සෙත් ශාන්තිය පැතීම 

🌺 වසංගත රෝග හා ස්වාභාවික විපත් වලින් ආරක්ෂාව 

🌺 විනෝදාස්වාදය සඳහා 

ගොඩ සරඹ

 1. අඩිය - පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - තත් ජිත් තොං නං තා 

2. දෑඩිය - පදය 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - තත් ජිත් තක ජිත් තත් ජිත් තොං නං තා 

3. තුන් අඩිය - පදය 

දොමිත දොමිත දොම් දෙමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - ගත්තකු ජිත් තම් - ගජිතකු ජිත්තම් තරිකිට ජිත් - තරිකිට දොමිකිට තා 

4. සිව් අඩිය - පදය - 

දොමිත දොමිත දොම් දොම් කිත කිත දොම් කස්තිරම - ගත්තකු ජිත් තම් - ගජිතකු ජිත්තම් ගජිං ජිංත කුද ගජිතකු ජිත්තම් තරිකිට ජිත් තරිකිට දොමිකිට තා 

5. ඇල සරඹය- පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් තාග්ගජිංතක තරිකිට කුංදත් ‍රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් තා 

6. දෑල සරඹය පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් // තාග්ගජිංතක තරිකිට කුංදත් රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් තා 

7. අංගහාරය පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත්/// තාග්ගජිංතක තරිකිට කුනංදත්//‍ රුනංතක ජිං ජිං තකුතක ජිං ජිං රුනංතක ජිංතක තරිකිට කුනංදත් තා. 

8. අර්ධ චක්‍ර සරඹය පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් /// තාග්ගජිංතක තරිකිට කුංදත් /// රුංතක ජිං ජිං තකුතක ජිං ජිං රුංතක ජිංතක තරිකිට කුද කුද තාග්ගජිංතක තරිකිට කුංදත් රුංතක ජිංතක තරිකිට කුංදත් තා 

9. දෑත පෑගීමේ සරඹය පදය - 

දොමිත දොමිත දොම් දෙමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - තකට තකට තක තරිකිට කුංකුත් /// ගජිං 

10. බඹර සරඹය පදය - 

දොමිත දොමිත දොම් දෙමි කිත කිත දොම් කස්තිරම- තකට තකට තක තරිකිට කුංදත් තා - තක ජිජිකුද // තකට තකට තක තරිකිට කුංදත් /// තා 

11. පැනීමේ සරඹය - පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - තක්කඩ තරිකිට ජිජිකුද ජික්කඩ තරිකිට ජිජිකුද තොංකඩ තරිකිට ජිජිකුද නංකඩ තරිකිට ජිජිකුද තක්කඩ තරිකිට - ජික්කඩ තරිකිට තොං කඩ තරිකිට- නං කඩ තරිකිට තත්කඩ ජික්කඩ තොංකඩ නංකඩ තත් ජිත් තොං නං තා 

12. චන්දිකා සරඹය - පදය - 

දොමි කිත කිත දොම් කස්තිරම - තත් තත් තත්කඩ තරිකිට ජිත් ජිත් ජික්කඩ තරිකිට තො තො තොංකඩ තරිකිට නං නං නංකඩ තරිකිට තත්කඩ තරිකිට - ජික්කඩ තරිකිට තොංකඩ තරිකිට - නං කඩ තරිකිට තක්කඩ - ජිත්කඩ - තොංකඩ - නංකඩ තත් ජිත් තක ජිත් තත් ජිත් තො නං තා

අ.පො.ස. (සා.පෙළ) නර්තනය (දේශීය) ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණ ආදර්ශ මාර්ගෝපදේශය | 3 ක්‍රියාකාරකම | වන්නම්

ගිනි සිසිල -PART 01

 

ස්‌ත්‍රීන්ගේ මන දොළ සපුරන කඩවර යක්‌ කංකාරිය.....

ලක්‌දිව උඩරට ප්‍රදේශයට සුවිශේෂ වූ ගර්භ සංරක්‍ෂණ ශාන්ති කර්මය කඩවර යක්‌ කංකාරියයි. උඩරට ගැමි ජනතාවගේ ඇදහිලි විශ්වාස, ආකල්ප මෙන්ම සාරධර්ම ද ඇසුරු කරගනිමින් ප්‍රභවය ලබා ඇති මෙකී යක්‌ කංකාරිය රට යකුමෙන් පහතරට ජනතාවටත් කුමාර සමය මෙන් සබරගමු ජනතාවටත් සිදුවන්නා වූ සමාජ මෙහෙවරට සමගාමි වූ සමාජ මෙහෙවරක්‌ නිහඬව සිදුකරන බව හේතු සාධක සහිතව පෙන්වා දිය හැකිය. කඩවර හුදු ගර්භ සංරක්‍ෂණයට පමණක්‌ සීමා වූ ශාන්ති කර්මයක්‌ නොව ගැබ් ගැනීම් සිදු නොවීම, හටගත් ගැබ ගබ්සාවීම, නියමිත කාලයට මාස්‌ ශුද්ධිය ඇති නොවීම, කිලිමාල, ලේමාල, වැළඳීම මෙන්ම මල්වර දෝෂ, තනිකම් දෝෂ, රතිකම්දෝෂ, ඇඟ වෙව්ලීම ආදී ස්‌ත්‍රීන් හා සම්බන්ධ වූ දහසකුත් එකක්‌ ලෙඩ රෝග හා සබැඳි යක්‌කාරියකි. එමෙන්ම දරු ප්‍රසූතිය පමා කිරීම, අංගවිකල දරුවන් බිහිකිරීම, බිහි වූ දරුවන් දින තුනක්‌ සත් දිනෙන් මරා දැමීම යනාදී කටයුතු ද සිදුකරන්නේ කඩවරය. උක්‌ත උවදුරුවලින් කාන්තාවන් නිදහස්‌ කර ගැනීමට කඩවරට පුද පූජා දොළ පිදේනි පුදා තුන්තිස්‌ පැයක්‌ මුළුල්ලේ අංග සම්පූර්ණව කඩවර යක්‌ කංකාරියක්‌ පැවැත්විය යුතු බව ඇදුරෝ තරයේ විශ්වාස කරති.

කඩවර යක්‌ කංකාරිය කන්ද උඩරට මෙන්ම උතුරුමැද හා වයඹ යන පළාත්වල ද විවිධ මුහුණුවරින් පවත්වන්නෙකි. උතුරුමැද පළාතේ පවත්වන කඩවර නැටීම, කොහොඹා යක්‌ කංකාරියේ පූර්වාධයකි. වයඹ පළාතේ කඩවර නැටීම, දළකඩවරට ගොට,q පිදේනි කැපකොට දීමට සීමාවන්නෙකි.

එහෙත් මධ්‍යම පළාතේ කඩවර යක්‌ කංකාරිය සීරි/ රීරි කඩවර, කොට කඩවර, රතිකඩවර, දළ කඩවර යන යකුන්ට වෙන වෙනම දොළ පිදේනි, ගොටු කැපකොට දෙන පන්යක්‌කම, කපුයක්‌කම, නයියක්‌කම, වැදියක්‌කම, දරුයක්‌කම, බොරුයක්‌කම, මහයක්‌කම යන යක්‌කම් හතකින් පරිපූර්ණ වූ සර්ව රාත්‍රිකව පවත්වන ගර්භ සංරක්‍ෂණ පූජා කර්මයකි. ගර්භ සංරක්‍ෂණය අරබයා කන්ද උඩරට පැවැත්වෙන සොකරි නැටුම, මල් බලිය පිදීම, කිරි අම්මාවරුන්ගේ දානය, කළුකුමාර යන්ත්‍රය පැළඳීම හා විවිධ ආගමික ස්‌ථානවලට භාරහාර වීම යනාදී දහසකුත් එකක්‌ පූජා කර්ම අතර කඩවර යක්‌කංකාරියට ප්‍රමුඛ ස්‌ථානයක්‌ හිමිවන්නේ ප්‍රතිඵලදායක වූ වත් පිළිවෙත් රටාව හේතුවෙනි.

කොහොඹා කංකාරිය

ශ්‍රී ලංකාවේ දෙවි දේවතාවෝ බුදුදහමටත්, කිතු දහමටත්, හින්දු දහමටත් සෘජුව සම්බන්ධ දෙවිදේවතාවෝ හා ගැමි ජනතාවගේ පාරම්පරික ඇදහිලිවලට අරක්‌ ගත් දෙවි දේවතාවෝ වශයෙන් කොටස්‌ දෙකක්‌ වෙති. මෙම දෙවි දේවතාවුන් අතර සෙත් ශාන්ති ගෙන දෙන දෙවි දේවතා පිරිසක්‌ ද වින කිරීම් හා රෝග උපද්‍රව කිරීම් කරනු ලබන දෙවි දේවතා පියසක්‌ ද වෙති. ඊට අමතරව මෙම අංශ දෙකම නියෝජයන කරන දෙවිවරු සිටිති. කොහොඹා දෙවියෝ ඊට නිදසුන් වෙති. කොහොඹා කංකාරිය, කොහොඹා කම්කාරිය, කොහොඹා යක්‌කම යන ව්‍යවහාරයන්ගෙන් හඳුන්වන්නේ කොහොඹා දෙවියන් විෂයෙහි (කොහොඹා යනුවෙන් ද හැඳින්වේ.) පවත්වනු ලබන යාගෝත්සවයකි. මෙය ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකර ප්‍රදේශවලට ආවේනික වූ ශාන්ති කර්මයකි.

කොහොඹා දෙවියන්ගේ උත්පත්තිය පිළිබඳ ජනප්‍රවාද කිහිපයකි. කොහොඹ ගසට අධිගෘහිත බැවින් කොහොඹ යකා යනුවෙන් හැඳින්වෙන බව එක්‌ අදහසකි. දඹදිව බරණැස්‌ නුවර ඉන්දර හා පද්මාවතී රජ යුවළගේ දුව වූ චන්ද්‍රකාමී කුමරිය හා කලිඟුරට කිරදාර හා මායාවතී රජ යුවළගේ පුත් සුරඹා අතර ප්‍රේම සම්බන්ධයක්‌ ඇති කොට ගත් බවත්, සුරඹා නිසා ගැබ්ගත් චන්ද්‍රකාමී කුමරිය සුරඹා සමඟ රහසිගතව යන අතරමග වනයකදී කොහොඹ ගසක්‌ යටදී පුත් රුවනක්‌ ප්‍රසූත කළ බවත් එසේ උපන් කුමරා කොහොඹා නම් වූ බවත් ජනප්‍රවාදයේ එයි. "මලේ රාජකථාව" නම් ග්‍රන්ථයට හා "රාජාවාලිය" සඳහන් කරන ආකාරයට කොහොඹා යකාගේ උපත මීට වඩා වෙනස්‌ය. රාවණ රජු පැහැරගෙන ගිය තම බිසව වූ සීතා කුමරියගේ පතිවත ගැන සැක සිතූ විෂ්ණු ගැබ්ගෙන සිටි සීතා වනයට ගෙනගොස්‌ මරා දමන ලෙස සමන් දෙවිඳුට අණ කළේය. නමුත් සීතාව කෙරෙහි අනුකම්පා උපදවාගත් සමන් සීතාවට වනයේදී ජීවිත දානය දී එකෙකුගේ ලෙයින් අසිපත කොටාගෙන විත් විෂ්ණුට දැන්වීය. ප්‍රසව වේදනාවෙන් සිටි සීතාව වැල්මනී නම් තාපසයාගේ උදව් ලැබිණි. ඇය දරුවා ප්‍රසූත කළාය. දරුවා තාපසයාට භාරකොට ඇය පළවැල එකතු කිරීමට ගිය අවස්‌ථාවක දරුවා යහනින් වැටී හඬමින් සිටිය නමුqත් දරුවා ස්‌පර්ශ කිරීම අකැප යෑයි සිතා යහනට මලක්‌ දැමීමෙන් යහන මත කුමරෙකු නිර්මාණය විය. සීතා පැමිණ යහන මත වූ දරුවා නළවන අතර යහන යටින් ද දරුවකු හඬනු අසා ඇය කලබල වූවාය. ඒ ගැන තාපසයාගෙන් විමසූ විට තාපසයා තවත් දරුවකු මවා පෙන්වීය. සීතා මෙම දරුවන් තිදෙනාම ඇති දැඩි කළාය. මලේ රජදරුවන් ලෙස හැඳින්වූයේ මොවුන් තිදෙනාය. ඒ අනුව කොහොඹා දෙවියන් යනු මලේ රජම බව කියවේ.

උඩරට වෙස් නැටුම බවට පත්වූ යක්ෂ නැටුම...

නර්තන ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් අපට මෙහිදී ඇසිය හැකි ප්‍රශ්න දෙකක් ඇත. වර්තමානයේ “උඩරට නැටුම්” ලෙස හඳුන්වන නැටුම් යටත්විජිත සමයේදී “යක්ෂ නැටුම්” ලෙස හැඳින්වූයේ ඇයි ද යන්න ඉන් පළමුවැන්නයි. දෙවැනි ප්‍රශ්නය වන්නේ එසේ යක්ෂ නැටුම් ලෙස යටත්විජිත සමයේදී හැඳින්වූ නැටුම් පසු-යටත්විජිත අවධියේදී උඩරට වෙස් නැටුම ලෙසින් ගෞරවාර්ථයට පත් වන්නේ කෙසේද යන්නයි.

වර්තමානයේ “උඩරට වෙස් නැටුම” සිංහලයන්ගේ සංස්කෘතික සහ ජාතික අනන්‍යතාව විදහා දක්වන ගම්භීර නැටුමක් ලෙස සැලකුණද, එයට ජාතිකත්වය ආරෝපණය කිරීමේ ඉතිහාසය එතරම් ඈතකට නොයයි. ඒ ජාතිකත්වය පසුගිය ශතවර්ෂයේදී නැටුමට ආරෝපණය කෙරුණකි. පොදුවේ ගත් කල අප අද “උඩරට නැටුම” ලෙස හඳුන්වන නැටුම්, යුරෝපීය යටත්විජිත සමයේ හඳුන්වන ලද්දේ “යක්ෂ නැටුම්” (devil dance) ලෙස හෝ “සිංහල යක්ෂ නැටුම්” (Sinhalese devil dance) ලෙසිනි. මෙය යටත්විජිත සමයේ විවිධ සටහන්වල ඉංග්‍රීසියෙන් “Singhalese devil dance” හා “Cingalese devil dance” ලෙසද හමු වේ. නර්තන ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් අපට මෙහිදී නැටුම් යටත්විජිත සමයේදී “යක්ෂ නැටුම්” ලෙස හැඳින්වූයේ ඇයි ද යන්න ඉන් පළමුවැන්නයි. දෙවැනි ප්‍රශ්නය වන්නේ එසේ යක්ෂ නැටුම් ලෙස යටත්විජිත සමයේදී හැඳින්වූ නැටුම් පසු-යටත්විජිත අවධියේදී (postcolonial period) උඩරට වෙස් නැටුම ලෙසින් ගෞරවාර්ථයට පත් වන්නේ කෙසේද යන්නයි. මේ ලිපියේ දී සාකච්ඡා කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ මෙයින් පළමුවැනි ප්‍රශ්නයයි.

උඩරට නැටුම්

උඩරට නැටුම් යනු ලක්දිව මධ්‍යම කදුකර ප්‍රදේශයේ ආරම්භ වූ නැටුම් සම්ප්‍රදායකි. සිංහල නැටුම් සම්ප්‍රදායන් අතරින් එක් ප්‍රධාන සම්ප්‍රදායකි. මේ වන විට මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ සෑම ප්‍රදේශයකම සිංහල ජනතාව අතරත් පුළුල් ව පැතිරී ඇත. 19වන සියවසේ අග දක්වාම පිරිමින්ට පමණක් සීමාවූ නැටුමකි. වර්තමානයේ කාන්තා උඩරට නැටුම් ද පුළුල් ව පැතිරී ඇත.

ඉතිහාසය

පුරාවෘත්තීන්ට අනුව එකල රජකම් කළ රජු සිහිනයකදී අඳුන් දිවියෙක් තමාගේ ඇඟට පනිනු දැක ඇත. එකල පැවති විශ්වාසයට අනුව, එම සිහිනය කුවේණියගේ ශාපය තමාමත පතිත වීමක් යැයි සැලකූ රජු ඉන් දරුණු ලෙස රෝගාතුර විය. මෙම රෝගය සුව කිරීම පිණිස රජු විසින් කළ ඉල්ලීමකට අනුව යැකැදුරන් පිරිසක් ඉන්දියාවේ සිට ලංකාවට පැමිණි අතර ඉන් පසු රජුහට කොහොඹා කංකාරිය නම් වූ ශාන්ති කර්මය සිදු කරන ලදී. මෙයින් රජු සම්පූර්ණ සුවය ලැබූ බවත්, දැනට පවතින උඩරට සාම්ප්‍රදායික නැටුම් කලාවේ මූලාරම්භය මෙය බවත් ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ.

උඩරට රජවරුන්ගේ අනුබලය යටතේ පැවත ආ මෙම සාම්ප්‍රදායික නැටුම් ක්‍රමයේ ජනප්‍රියත්වය බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයත් සමග තරමක් දුරට හීන විය. වර්තමානයේදී එය නැවත උද්‍යෝගිමත් වී වේදිකාවට ගැලපෙන ලෙස හැඩගස්වා ඇති අතර ශ්‍රී ලංකාවේ මූලික සංස්කෘතික අංගයක් ලෙස කැපී පෙනෙයි.

උඩරට නැටුම් වර්ග

වෙස් නැටුම්

නෛඅඩි නැටුම

උඩැක්කි නැටුම

පන්තේරු නැටුම

වන්නම්

ශාත්තිකර්ම

කොහොඹා කංකාරිය

වලියක් මංගල්‍යය

කඩවර කංකාරිය

අඩුක්කු මංගල්‍යය

වැදි යක්කු නැටුම

ගැටබෙරය උඩරට

නැට්ටුමේ මූලික සංගීත උපකරණයයි. තවත් වාද්‍ය භාණ්ඩයක් වූ තාලම්පට කුඩා අත්තාලම් යුගලකින් සමන්විත වන අතර එය නැට්ටුවන්ගේ රිද්මය නිසිලෙස පවත්වාගෙන යෑමට උපකාරී වේ. මෙම වාද්‍ය භාණ්ඩද උපයෝගී කරගනිමින් නැට්ටුවාගේ චලනයන්ට සහ තනුවට අනුව ගායනා කරනු ලබන වන්නම් උඩරට නර්තනයට චමත්කාරජනක බවක් එක් කරයි.....

උඩරට වෙස් ඇදුම් කට්ටලය....

උඩරට ප්‍ර‍ධාන නළු ඇදුම් කට්ටලය ලෙස හැදින්වෙන්නේ වෙස් ඇදුම් කට්ටලයයි. මලය රජුගේ ඇදුම් කට්ටලය ලෙස හැදින්වෙන මෙම ඇදුම් කට්ටලය පඩුවස්දෙව් රජුට වැළදුනු දිවි දෝෂය සුවපත් කිරීම සදහා සිදුකරන ලද හැටපස් මංගල්ලයේ දී මලය රජු, ශාන්තිකර්මය සිදු කිරිමේදී තමාගේ හැටහතර ආභරණය පැළදගෙන ශාන්තිකරමය සිදුකළ බව ජනප්‍ර‍වාදයන් හි සදහන්වේ. රිදියෙන් වැඩ දැමු අලංකාරවත් වූ කැටයම් මගින් අලංකාර වූ වෙස් ඇදුම් කට්ටලය සුර්ය දිව්‍ය රාජයාගේ ඇදුම් කට්ටලය ලෙසද විශ්වාස කරනු ලබයි. එහෙත් ප්‍ර‍සිද්ධ හා පිළිගත හැකි මතයක් වන්නේ මලය රජුගේ ඇදුම් කට්ටලය බවයි.

වර්තමානයේ දී කොහොඹා කංකාරියේ ප්‍ර‍ධාන ඇදුම් කට්ටලය ලෙස භාවිතා කරනු ලබන්නේ වෙස් ඇදුම් කට්ටලයයි. ඊට අමතරව මහනුවර ඇසල පෙරහැරේ සහ වලියක් මංගල්‍යයේ ප්‍ර‍ධාන වශයෙන් භාවිතා කරනු ලබන්නේ වෙස් ඇදුම් කට්ටලයයි. පිරිමින්ට පමණ සැරසීමට සුදුසු වු වෙස් ඇදුම් කට්ටලය කාන්තාවන්ට ඇකැප බව පිළිගැනේ. පුර්ණ වශයෙන් පවිත වූ පසු වෙස් ඇදුම් කට්ටලය ඇදීම ශිල්පීන්ගේ පුරුද්දකි, කිලිවලට අසු නොවී වෙස් ඇදුම් කට්ටලය ඇදීම ශිල්පීන්ගේ නිතියක් සේ පිළිපදිනු ලබයි.

වෙස් ඇදුම් කට්ටලය ප්‍ර‍ධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට වෙන් කර දැක්විය හැක. එනම් හිස වෙස් කොටස හා කරෙන් පහළ ආභරණ ලෙසය.

ජටව

ජටා රැල්ල (පටිය)

පායිම්පත

තෝඩුපත්

රතු ලේන්සු

වෙස් තට්ටුව

නෙත්තිමාලය

කර තැල්ල (කර මාලය)

උරබාහු

අවුල්හැරය

බන්ධි වලලු

කෛයිමෙත්ත

බුබුලු පටිය

ඉන හැඩය

හගල(දෙවැල්ල)

නරු

පොත්පොට

උල් උඩය (නිසන් සගල)

සිලම්බු

කකුල් පටි

පිජාමා කලිසම

(උපුටා පලකිරීමකි)

හිස වෙස් බැඳීමේ චාරිත්‍ර....

(වෙස් බඳින නැකතට සතියකට පෙර සියලු මස් මාංශ අනුභවයෙන් වැළකීම හා පන්සිල් පද කැඩෙන්නට නොදී ආරක්ෂා කිරීම)

1. ගං තොටින් ස්නානය කිරීම.

2. බෙහෙත් වතුරින් නෑවීම.

3. සුදු ඇඳුමින් සැරසී වෙස් බඳින්නට නියමිත පූජා ස්ථානයට පැමිණීම.

4. පන්සිල් ගැනීම සඳහා බුදු මැදුරට පිවිසීම.

5. සළුපිලි කොටස ඇන්දවීම.

6. පසුව වෙස් හිස්වෙස් තැබීම සඳහා පිරිත් සජ්ඣායනා කිරීම හා දෙවියන්ගෙන් අවසර ගැනීම.

7. එක් ළමයෙකුට එක් ගුරුවරයෙකු බැගින් හිස්වෙස් තැබීම.

8. පසුව එම ළමයාව සුදු රෙද්දකින් වසා ගුරුවරයාගේ අධාරයෙන් එලියට පිවිසීම.

9. එලියට පිවිසෙන විටම වස් දොස් හැරීම දරුවාගේ පියා විසින් පොල් ගෙඩියක් ගැසීම.

10. පසුව දරුවා පියාද සමග ගොස් කිරි හරකෙකු දෙස බැලීම.

11. පසුව දරුවාට කිරි ගසක කිරි වැස්සීම බලන්නට දීම.

12. හිසට ඉහලින් කෙහෙල් අත්තක් අල්ල කාලයකින් වතුර වත් කිරීම

13. දරුවාගේ අතට මල් දැමු වතුර කලයක් ලබා දී එය බිඳින්නට දීම.

14. පසුව කාසියක් හා වතුර දැමු කොරහකින් මුණ බලන්නට දීම.

15. කණ්ණාඩියකින් මුණ බලන්නට දීම

16. පසුව සුදු රෙද්ද ඉවත් කිරීම.

17. මල් පහන් දල්වා පූජා පැවැත්වීම.

18. දරුවන්ට වෙස් පැලඳු ඇදුරු ගුරු පියවරුන්ට වැඳ අවසර ලබා ගැනීම.

19. දෙමව්පියන්ට බුලත් හුරුළු දී අවසර ලබා ගැනීම.

20. දෙමව්පියන් ලබා දුන් පලතුරු වට්ටි දෙවියන් සඳහා පූජා කිරීම. (මෙම පූජාව සඳහා ගන්නා කැවිලි තමන්ගේ මව විසින්ම සැදිය යුතුය/ පලතුරු සොයා ගත යුත්තේ ගමෙන්මෙනි/ පුවක් මල් , පොල් මල් තැඹිලි ආදිය කඩා ගත යුත්තේ පියා

21. නර්තන ගුරු ආචාර්යවරයාගෙන් අවසර ලබා ගැනීම.

22. ආරම්භක නර්තනය වන මංගලම් නර්තනය නැටීම.

23. ඕඩියට තම දස්කම් ඉදිරිපත් කිරීම.

24. වෙස් මංගල්‍යයේ අවසානය.

25. එදින රාත්‍රියේ ළමයින්ගේ වස් දොස් හැරීම සඳහා බලි තොවිලයක් පැවැත්වීම

(උපුටා පලකිරීමකි )

මඟුල් බෙර

1 වන වට්ටම

දේව පදය - කුජිං තත් ජිං තත් ජිං තක ජිංගත කුදගත් ජිං තක තරිකිට

කුද ගත ගත කුකුජි කුද ගජිං තක ජිං ගත කුං ජිං ගත

කුංත කුංතත් ජිං තකුං තකුං ජිං ජිං ගජ්ජිං

ගුරු පදය - තරිකිට කුංදත් කුංතක ජිං ජිං ගජ්ජිං ගජ්ජිං කුංදත් කුංදත් ගජ්ජිං ///

තරිකිට කුංදත් කුංදත් ගජ්ජිං // තරිකිට කුංදත් කුංදත් ගජිජි ගත

කුංත කුංතත් ජිං තකුං තකුං ජිං ජිං ගජ්ජිං

තකුදත් ජිං ජිං තකුතක ජිං ජිං ///

තකුතක ජිංතක ජිංතක ජිකුතක /// ගජිං ගජිං දොද් දොං තා

තත් තකට තකට ..........///

රුං රුං රුං

කුකුජිකුතක ජිං තක කුදගත කුංත ජිං ජිං තත්

රුංතක ජිත් කුංදත් ගජිං

වට්ටම් පිරීම - ජිංකුද ගත්තත් ජිංජිං කුංජිං කුංජිං කුකුජි කුදග ජිං ගත කුදගත

රුංතක ජිං ජිං තත් කුංතක ජික් කුංදත් ගජ්ජිං

තග්ගජිං ///

කුංතග්ගජිං තකට කුද ගජ්ජිං කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං කුං තග්ගජිං

තකට කුද ගජ්ජිං /// කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං /// කුංතග්ගජිං තරි රොමිත ගජිං කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං කුංතග්ගජිං

තරිරොමිත ගජිං /// කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං /// කුංතග්ගජිං

කඩ තකට කුදට කුදට කඩතක ජිං කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං කුංතග්ගජිං

කඩ තකට කුදට කුදට කඩතක ජිං /// කුංතග්ගජිං

තග්ගජිං //තග්ගා ජිජිකුද ගජිං කුජිං කුදට ගජිං කුංතග්ගා ජිජිකුද

තත්කඩ කුං තත්කඩ කුදට ගත්ජිංකුංතග්ගා ජිජි කුද

ජිත්කඩ කුං ජික්කඩ කුදට ගත්ජිංකුංතග්ගා ජිජි කුද

තොංකඩ කුං තොංකඩ කුදට ගත්ජිංකුංතග්ගා ජිජි කුද

නංකඩ කුං නංකඩ කුදට ගත්ජිංකුංතග්ගා ජිජි කුද

තත් කඩ කුං ජිත්කඩ කුං තොංකඩ කුං නංකඩ කුං

තරිකිට කුංතක ජිජිකුද

තත්කඩ ජිත්කඩ තොංකඩ නංකඩ තකට කුජිං

තකට කුදටගජ් ජිත් කුංදඩ කුදට ගජ්ජිං

කුංතග්ගා ජිං තක තරිකිට කුංතක ජිං ජිං තත්

කුංතක ජිත් කුංදත් ගජ්ජිං

2 වට්ටම

වට්ටම් පිරීම - ජිං කුද ගත්තත් ජිං ජිං කුංජිං කුංජිං කුකුජිකුද ග ජිංගත කුදගත

කුංතක ජිං ජිං තත් කුංතක ජිත් කුංදත් ගජ්ජිං

ජිංතක ජිකුතක තකුදඩ කඩතක ජිකුතක ///

තකුදඩ කඩතක ජිකුතක ///

තකුදඩ කඩතක /// ජිකුතක

තත් ජිං ජිං කුදත් ජිං ජිං

ගජිංත කුජිංත /// ගජිංත ගජිංත /// (තක තරිකිට)

ගජ්ජිත් කුංදත් ගජිත් කුදත් ජිං තකජිත් කුංදත් ගජිත් කුදත් ජිං

ගජ්ජිං කුංදත් තකජිං කුංදත් ජිං ගජිං ගජිං කුද ගජිං ගජිං

ගත කුද ගජිං කුජිං තත්

ජිකුතක තරිකිට කුංත කුංතත් ගජ්ජිං ජිං ගත කුංත කුංතත් ජිං

ජිංත ගතට කුං /// කඩකුං කඩකුං } /// ජිකුතක තරිකිට කුංදත් තා

කුංජිං තක්කඩ කුංතක තරිකිට කුංත ගතට ගත් ජිකුතක තරිකිට

කුංතක ජිං ජිං තත් කුංතක ජිත් කුංදත් ගජ්ජිං

3 වට්ටම

වට්ටම් පිරීම - තරිකිට කුංදත් ගජ්ජිං තක ජිංතක ජිංගත

කුකුජි කුද ගජිං කුද ගජිං කුදගත් ජිජිගත

කුකුජි කුද ගජිං තක තරිකිට

කුංදත් කුංදත් ගජ්ජිං ගජ්ජිං කුකුජි කුද ගජ්ජිං

කුංජිං කුංජිං කුංජිං කුංජිං තරිකිට කුංදත් ගජිජි කුංදත්

තක්කඩ කුජි ///

තක්කඩ තක්කඩ කුජි //

තක්කඩ තක්කඩ තක්කඩ ....................

තකට කුජිං කුංදත් ගජිජිකුද කුංදඩ ගජිං

කුංදඩ ගජි කුංදඩ ගජි

කුංදඩ කුංදඩ ගජි //

කුංදඩ කුංදඩ කුංදඩ ......................

කුංදඩ කුංතග්ගා ජිජිකුද නංකඩ කුජි

තකට කුදට ගජ්ජිං කුංදත් ගත් ජිජිකුද කුංදඩ ගජිං

කුංදඩ කුදට ගජ්ජිං කුංදත් ගත් ජිජිකුද තත්කඩ කඩ තකු

ජික්කඩ කුදට ගජ්ජිං

කුංදත් ගජ්ජිං තක තරිකිට

කුංතක ජිං ජිං තත් කුංතක ජිත් කුංදත් ගජ්ජිං

4 වට්ටම

වට්ටම් පිරීම - තරිකිට කුංදත් ගජ්ජිං තක ජිංතක ජිංගත

කුකුජි කුද ගජිං කුද ගජිං කුදගත් ජිජිගත

කුකුජි කුද ගජිං තක තරිකිට

කුංදත් කුංදත් ගජ්ජිං ගජ්ජිං කුකුජි කුද ගජ්ජිං

ගජ්ජිං කුජ්ජිං තකට කුජිං තකුදඩ කඩතක ජිං ජිං කුංජිං

තකට කුජිං //// ගජ්ජිං කුජ්ජිං තකට කුජිං තකට කුජිං

තකුදඩ කඩතක ජිං ජිං කුංජිං තකට කුජිං

තකජිං කුංජිං තකට කුජිං තකට කුජිං

තකුදඩ කඩතක ජිං ජිං කුංජිං තකට කුජිං

ගජ්ජිං කුංජිං තකට කුජිං තකජිං කුංජිං තකට කුජිං

තත් කඩ තකුජිත් ජිත්කඩ තකු දොං තත්කඩ කුංත ගතත් ජිං

තකට කුද ගජිං තකට කුදගත් ජිකුදඩ කුදට ගත් ජිං

කුංතත් ගජ්ජිං තක තරිකිට කුංතක ජිං ජිං තත්

රැංතක ජිත් කුංදත් ගජ්ජිං

ජිංගත කුංතක ජිත් කුංදත් ගා /// ජිං

තක ජිං /// තත්

කුංත කුද ගජිජිගත කුකුද කුද ගජිජිගත

කුංත කුංතත් ජිං තකුං තකුං ජිං ජිං ගජ්ජිං

(උපුටා පලකිරීමකි)

ගැට බෙරයේ උපත ගැන...

කොහොඹ දේවදාර ගන්සූරිය කඳ ගත්තැයි පළමුව මේ ලෙසිනා

ඇතුළ පිටත මැද වාසය කරමින් ඉරහද දෙවියෝ මේ ලෙසිනා

මඟ යන බගවත සැනෙකින් ඇවිදින් තට්ටුව ගෙන සැදු මේ ලෙසිනා

සිරස මුදුන පටලා තිබු ලොහොමය ඉල්ලමක බැඳ සැදු රුවිනා

සම දිග පළල ද ගත්තැයි සුභ ලෙස දෙවියන් ඉසිවර බස ලෙසිනේ

නෙර්තය කරනා දැන් කිසි ඇදුරා නැගෙනහිරින් සිට බලා ගෙනේ

දහසය ගුලදිත් කඩුවෙන් කපලා කඳ කුමරුන්ගේ සිරි අතිනේ

මහා පද්මයගේ කඳයෙන් සම් ගෙන උර වර පට සදලා රුවිනේ

මෙහෙසුරා යන මහා දෙවිදුගෙ දෙකන් වරපටට ගත්තුව

තින්න මහා පද්මයා කඳ සම්ගසා තට්ටුව සාදා ගත්තුව

දේවදාරත් කොසඹ ගන්සූරිය ද ලී කඳ සදා ගත්තුව

නෙර්ත කළ ඉසිවරන් හස්නෙන් දිගින තකුදි කුද වහා ගත්තුව උඩරටගැට බෙරය

පා සරඹ...

දේශිය නර්තන සම්ප්‍රදායන් අතර උඩරට නර්තන සම්ප්‍රදාය හදාරනු ලබන ආධුනිකයකු පළමුව ප්‍රගුණ කරනුයේ පා සරඹයි. මෙය දණ්ඩිකඳ ආධාරයෙන් අභ්‍යාස කරනු ලබයි. එබැවින් මෙම සරඔ දණ්ඩියමේ සරඹ ලෙස ද ඇතමුන් හදුන්වනු ලබයි.( ආධුනිකයා ගුරු උපදෙස් මත දණ්ඩිකඳ දෑතින් අල්ලා ගෙන කකුල් දෙපසට විහිදුවා පහත් වී කොන්ද කෙලින් තබාගෙන පා සරඔ සිදු කෙරේ. ) මේ තුළින් අපේක්ෂා කරනුයේ අදාළ නර්තන සම්ප්‍රදායට අවශ්‍ය මූලික අංහාරය වන මණ්ඩිය සකස් කර ගැනීම බව විද්වත් මතයයි. නමුත් මීට අමතරව ලය ( තාලය ) පිළිබදව දැනුම වර්ධනය කිරීම ( විලම්බ, මධ්‍යම, ද්‍රෘත ආදී ලෙස ) , ශරීර නම්‍යතාවය ඇති කිරීම , දරා ගැනීමේ හැකියාව වර්ධනය කිරීම, නර්තන අංග වලට අවශ්‍ය කුසලතා සංවර්ධනය ද මින් අපේක්ෂා කරයි. ව්‍යායාමයක් ලෙස ද එදිනෙදා භාවිතා කළ හැක. තාලම්පට වාද්‍ය භාණ්ඩය ලෙස මෙහි දී යොදා ගන්නා අතර සමහර අවස්ථා වල දී මේ සඳහා ගැට බෙරය ද යොදා ගනී. ක්‍රමක් ක්‍රමයෙන් අඩුවෙන් පටන් ගෙන වැඩි වී ගලා යාම පා සරඔ වල ඇති විශේෂත්වයකි. පා සරඔ ගණනින් 12 කී. සෑම සරඔයක්ම එක් එක් නාම වලින් හදුන්වනු ලබන අතර සරඔයක් නැටීමෙන් අනතුරුව හමාර පදය නටනු ලැබේ.

1 අඩිය -

තෙයි

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

2 දෑඩිය -

තෙයි කිට තෙයි තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

3 තුන් අඩිය -

තෙයිත /// තෙයි තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

4 සිව් අඩිය -

තෙයිත තෙයිත තෙයි තෙයි යත් තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

5 දෑල අඩිය -

තෙයි ති තා තෙයි

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

6 පසු පෙර අඩිය -

තා තෙයියත් තා තෙයියත් තා තෙයියත් තා තෙයි

තා තෙයියත් තා තෙයියත් තා තෙයියත් තා තෙයි

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

7 නුහුරු අඩිය -

තා තෙයි තා තෙයියත් තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

8 කරනම් අඩිය -

තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තත්තක තෙයියත් තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

9 දෙපැති අඩිය -

තෙයි තත්තක තෙයි තෙයි තත්තක

තෙයි තත්තක තෙයියත් තාම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

10 චක්‍ර අඩිය -

තෙයියත් තෙයිතා තිත් තෙයි තත් තා

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

11 තුන් පැති අඩිය -

තෙයිත තෙයිත තෙයිත යතම්

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

12 සුරල් අඩිය -

තෙයිතක තෙයිතක තෙයිතක තෙයි

හමාරය - තෙයියත් තෙයියත් තෙයියත් තාම්

තෙයි තාම්

තෙයි තෙයි තත් තත් තාම්

උපුටා ගැනීමකි..